Το ερευνητικό εργαστήριο Επικοινωνίας Λόγου Γλώσσας του Τμήματος Επιστημών Αποκατάστασης του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, σε συνεργασία με την Ομάδα Πρωτοβουλίας για την Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή, συμμετέχει και φέτος στη διεθνή εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή με όνομα Raising Awareness for DLD . Σύνθημα της εκστρατείας φέτος είναι «Κοίταξε με». Με αυτό το σύνθημα τα επηρεαζόμενα άτομα και οι οικογένειες τους, οι λογοθεραπευτές, οι ειδικοί εκπαιδευτικοί, οι σχολικοί ψυχολόγοι, οι ερευνητές, οι ακαδημαϊκοί και άλλοι, σκοπό έχουν κανένα παιδί με Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή να μην περάσει απαρατήρητο για να μπορέσει να λάβει την απαιτούμενη στήριξη που χρειάζεται και τελικά να πετύχει τόσο ακαδημαϊκά όσο και κοινωνικά, αλλά και να είναι χαρούμενο. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, η οποία έχει άρχισε στις αρχές του Οκτώβρη, γίνονται ενημερωτικές αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενημερωτικές διαλέξεις σε σχολεία, διανομή ενημερωτικών τριπτύχων, και άλλα.
Ο ορισμός Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις γλωσσικές δυσκολίες και τους λειτουργικούς περιορισμούς που μπορεί να συνυπάρχουν με αυτές ή να προκύπτουν από αυτές όπως η φτωχή σχολική επίδοση, οι μαθησιακές δυσκολίες, η δυσκολία δημιουργίας κοινωνικών σχέσεων, τα προβλήματα συμπεριφοράς και η περιορισμένη καθημερινή επικοινωνία. Όσον αφορά τα χαρακτηριστικά της Αναπτυξιακής Γλωσσικής Διαταραχής, όπως αναφέρεται στη σχετική βιβλιογραφία, εμμένουν ακόμα και κατά τη φοίτηση των παιδιών στο σχολείο αλλά και στην ενήλικη ζωή με μια διαφοροποιημένη όμως εικόνα. Επίσης, η Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή χαρακτηρίζεται από μεγάλη ανομοιογένεια αφού οι γλωσσικές συνιστώσες (φωνολογία, μορφολογία, σημασιολογία, σύνταξη και πραγματολογία) δύναται να επηρεάζονται σε διαφορετικό βαθμό και σε διαφορετικούς συνδυασμούς, τόσο σε ό,τι αφορά την κατανόηση όσο και την έκφραση του λόγου. Η Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή δεν μπορεί να αιτιολογηθεί αλλιώς σε αντίθεση με τη Γλωσσική Διαταραχή συνδεόμενη με άλλη βιοιατρική κατάσταση όπου η κλινική εικόνα συνδέεται ή προκύπτει από άλλη παθολογία όπως για παράδειγμα με τη διαταραχή αυτιστικού φάσματος, με το σύνδρομο Down και με τη βαρηκοΐα. Αν και δεν υπάρχουν επιδημιολογικές μελέτες που να αναφέρονται στη συχνότητα εμφάνισης της διαταραχής σε ελληνόφωνους πληθυσμούς, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία η διαταραχή συμβαίνει περίπου στο 7% του παιδικού πληθυσμού, με τα αγόρια να επηρεάζονται σε μεγαλύτερο ποσοστό από ότι τα κορίτσια.
Αυτό σημαίνει πως στην Κύπρο όπου σήμερα φοιτούν περίπου 64650 στη δημόσια δημοτική και μέση εκπαίδευση προβλέπεται πως 4520 μαθητές ενδέχεται να παρουσιάζουν Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή.
Η αξία της γλωσσικής παρέμβασης σε παιδιά με ΑΓΔ έχει μελετηθεί και αποδειχθεί ευεργετική για την εξέλιξη τους. Η γλωσσική παρέμβαση επιφέρει θετικά αποτελέσματα όχι μόνο στις γλωσσικές δεξιότητες του παιδιού αλλά και σε άλλους τομείς όπως η σχολική απόδοση, η κοινωνική συμμετοχή, η ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη κ.λπ.. Έτσι, οι επικοινωνιακές και γλωσσικές δεξιότητες αποτελούν προτεραιότητα σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες και χαίρουν της δέουσας σημασίας. Όσον αφορά την Ευρώπη, οι φορείς χάραξης πολιτικής φαίνεται να αναγνωρίζουν τη σημαντικότητα της έγκαιρης και κατάλληλης γλωσσικής ενίσχυσης ως παράγοντα μείωσης των αρνητικών επιπτώσεων στην ενήλικη ζωή (π.χ. επαγγελματική αποτυχία, αύξηση ακατάλληλων συμπεριφορών). Παρόλα αυτά δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να περιγράφουν τις πολιτικές παροχής υπηρεσιών σε πολλές από τις ευρωπαϊκές χώρες γι’ αυτό και σημαντικός αριθμός ερευνητικών δράσεων στην Ευρώπη έχουν αναπτυχθεί έχοντας αυτό ως στόχο.
Στην Κύπρο η παροχή λογοθεραπευτικών υπηρεσιών γίνεται από λογοθεραπευτές που απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα και από λογοθεραπευτές του δημοσίου τομέα. Στον δημόσιο τομέα οι λογοθεραπευτές παρέχουν υπηρεσίες στο πλαίσιο της ειδικής εκπαίδευσης και στο πλαίσιο των ιατρικών υπηρεσιών. Η πρόσβαση στις υπηρεσίες λογοθεραπείας προϋποθέτει τον εντοπισμό και τη διάγνωση των επηρεαζόμενων παιδιών. Οι διαδικασίες του εντοπισμού/ της ανίχνευσης, της αξιολόγησης και τελικά της διάγνωσης των παιδιών που παρουσιάζουν Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχής αναγνωρίζονται στη διεθνή βιβλιογραφία ως πρόκληση, τόσο εξαιτίας της ανομοιογένειας που χαρακτηρίζει τη διαταραχή, όσο και εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο περιγράφεται η διαταραχή. Ως εκ τούτου, το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών με Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή παραμένουν απαρατήρητα και δεν λαμβάνουν τις απαραίτητες και σημαντικές παρεμβάσεις. Η πρόκληση γίνεται μεγαλύτερη όταν ο κλινικός καλείται να διαγνώσει παιδιά των οποίων η μητρική γλώσσα είναι κάποια διαλεκτική γλωσσική ποικιλία της επίσημης γλώσσας όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Κύπρου.
Πιο συγκεκριμένα στην Κύπρο, αφού τα παιδιά αυτά δεν έχουν μια φανερή διαταραχή και δεδομένου της απουσίας διαδικασιών εντοπισμού και αξιολόγησης τους, και ενώ στην Κύπρο υπάρχει σημαντικός αριθμός λογοθεραπευτών και θεσμοθετημένες υπηρεσίες, τα παιδιά με Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή σπάνια έχουν πρόσβαση σε γλωσσικές παρεμβάσεις και σπάνια επωφελούνται προσαρμογών στο πρόγραμμα εκπαίδευση τους. Αν και οι υπηρεσίες λογοθεραπείας σε παιδιά με προβλήματα λόγου, γλώσσας και επικοινωνίας παρέχονται από το 2001 στο πλαίσιο της ειδικής εκπαίδευσης, δεν υπάρχουν δημοσιευμένα δεδομένα που να επιτρέπουν με ασφάλεια να πούμε σε ποιο βαθμό τα παιδιά με Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή εντοπίζονται και λαμβάνουν τις απαραίτητες παρεμβάσεις, αλλά και ούτε τη μορφή και το περιεχόμενων των παρεμβάσεων που λαμβάνει το ποσοστό των παιδιών που είναι επιλέξιμα για να πάρουν λογοθεραπεία ή άλλη επαγγελματική βοήθεια. Καμία, επίσης, πληροφορία δεν είναι διαθέσιμη σχετικά με το ποια παιδιά λαμβάνουν υπηρεσίες λογοθεραπείας στα ιδιωτικά πλαίσια και ποιο το είδος και το περιεχόμενο των υπηρεσιών για αυτά τα παιδιά.
ΚΟΙΤΑΞΕ ΜΕ! Τη φωνή αυτή πρέπει να την ακούσουν γονείς, εκπαιδευτικοί, γιατροί, φορείς χάραξης πολιτικής ….όλοι. Μόνο αν κοιτάξουμε αυτά τα παιδιά θα είναι εφικτό να εντοπιστούν και να λάβουν την πιο κατάλληλη θεραπεία και μόνο τότε θα αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες της διαταραχής.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαταραχή, καθώς επίσης και για πληροφορίες σχετικές με την έρευνα που διεξάγει το εργαστήριο ΕΠΙΛΟΓο με σκοπό την παραγωγή γνώσης για την Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη: Δρ Έλενα Θεοδώρου, Επίκουρη Καθηγήτρια Λογοθεραπείας/Λογοπαθολογίας, Επιστημονική Υπεύθυνη Εργαστηρίου ΕΠΙΛΟΓο, Τμήμα Επιστημών Αποκατάστασης, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, eleni.theodorou@cut.ac.cy.
Επίσης, επισκεφτείτε τις σελίδες:
https://www.epilogocy.org/to-ergastirio
https://radld.org/
https://www.facebook.com/epilogocy
Ο φοιτητικός Όμιλος Γραφικών και Πολυμέσων εκδίδει το πρώτο του περιοδικό ΚΟΝΤΕΙΝΕΡ
Το ερευνητικό εργαστήριο Επικοινωνίας Λόγου Γλώσσας του Τμήματος Επιστημών Αποκατάστασης του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, σε συνεργασία με την Ομάδα Πρωτοβουλίας για την Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή, συμμετέχει και φέτος στη διεθνή εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή με όνομα Raising Awareness for DLD . Σύνθημα της εκστρατείας φέτος είναι «Κοίταξε με». Με αυτό το σύνθημα τα επηρεαζόμενα άτομα και οι οικογένειες τους, οι λογοθεραπευτές, οι ειδικοί εκπαιδευτικοί, οι σχολικοί ψυχολόγοι, οι ερευνητές, οι ακαδημαϊκοί και άλλοι, σκοπό έχουν κανένα παιδί με Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή να μην περάσει απαρατήρητο για να μπορέσει να λάβει την απαιτούμενη στήριξη που χρειάζεται και τελικά να πετύχει τόσο ακαδημαϊκά όσο και κοινωνικά, αλλά και να είναι χαρούμενο. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, η οποία έχει άρχισε στις αρχές του Οκτώβρη, γίνονται ενημερωτικές αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενημερωτικές διαλέξεις σε σχολεία, διανομή ενημερωτικών τριπτύχων, και άλλα.
Ο ορισμός Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις γλωσσικές δυσκολίες και τους λειτουργικούς περιορισμούς που μπορεί να συνυπάρχουν με αυτές ή να προκύπτουν από αυτές όπως η φτωχή σχολική επίδοση, οι μαθησιακές δυσκολίες, η δυσκολία δημιουργίας κοινωνικών σχέσεων, τα προβλήματα συμπεριφοράς και η περιορισμένη καθημερινή επικοινωνία. Όσον αφορά τα χαρακτηριστικά της Αναπτυξιακής Γλωσσικής Διαταραχής, όπως αναφέρεται στη σχετική βιβλιογραφία, εμμένουν ακόμα και κατά τη φοίτηση των παιδιών στο σχολείο αλλά και στην ενήλικη ζωή με μια διαφοροποιημένη όμως εικόνα. Επίσης, η Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή χαρακτηρίζεται από μεγάλη ανομοιογένεια αφού οι γλωσσικές συνιστώσες (φωνολογία, μορφολογία, σημασιολογία, σύνταξη και πραγματολογία) δύναται να επηρεάζονται σε διαφορετικό βαθμό και σε διαφορετικούς συνδυασμούς, τόσο σε ό,τι αφορά την κατανόηση όσο και την έκφραση του λόγου. Η Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή δεν μπορεί να αιτιολογηθεί αλλιώς σε αντίθεση με τη Γλωσσική Διαταραχή συνδεόμενη με άλλη βιοιατρική κατάσταση όπου η κλινική εικόνα συνδέεται ή προκύπτει από άλλη παθολογία όπως για παράδειγμα με τη διαταραχή αυτιστικού φάσματος, με το σύνδρομο Down και με τη βαρηκοΐα. Αν και δεν υπάρχουν επιδημιολογικές μελέτες που να αναφέρονται στη συχνότητα εμφάνισης της διαταραχής σε ελληνόφωνους πληθυσμούς, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία η διαταραχή συμβαίνει περίπου στο 7% του παιδικού πληθυσμού, με τα αγόρια να επηρεάζονται σε μεγαλύτερο ποσοστό από ότι τα κορίτσια.
Αυτό σημαίνει πως στην Κύπρο όπου σήμερα φοιτούν περίπου 64650 στη δημόσια δημοτική και μέση εκπαίδευση προβλέπεται πως 4520 μαθητές ενδέχεται να παρουσιάζουν Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή.
Η αξία της γλωσσικής παρέμβασης σε παιδιά με ΑΓΔ έχει μελετηθεί και αποδειχθεί ευεργετική για την εξέλιξη τους. Η γλωσσική παρέμβαση επιφέρει θετικά αποτελέσματα όχι μόνο στις γλωσσικές δεξιότητες του παιδιού αλλά και σε άλλους τομείς όπως η σχολική απόδοση, η κοινωνική συμμετοχή, η ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη κ.λπ.. Έτσι, οι επικοινωνιακές και γλωσσικές δεξιότητες αποτελούν προτεραιότητα σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες και χαίρουν της δέουσας σημασίας. Όσον αφορά την Ευρώπη, οι φορείς χάραξης πολιτικής φαίνεται να αναγνωρίζουν τη σημαντικότητα της έγκαιρης και κατάλληλης γλωσσικής ενίσχυσης ως παράγοντα μείωσης των αρνητικών επιπτώσεων στην ενήλικη ζωή (π.χ. επαγγελματική αποτυχία, αύξηση ακατάλληλων συμπεριφορών). Παρόλα αυτά δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να περιγράφουν τις πολιτικές παροχής υπηρεσιών σε πολλές από τις ευρωπαϊκές χώρες γι’ αυτό και σημαντικός αριθμός ερευνητικών δράσεων στην Ευρώπη έχουν αναπτυχθεί έχοντας αυτό ως στόχο.
Στην Κύπρο η παροχή λογοθεραπευτικών υπηρεσιών γίνεται από λογοθεραπευτές που απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα και από λογοθεραπευτές του δημοσίου τομέα. Στον δημόσιο τομέα οι λογοθεραπευτές παρέχουν υπηρεσίες στο πλαίσιο της ειδικής εκπαίδευσης και στο πλαίσιο των ιατρικών υπηρεσιών. Η πρόσβαση στις υπηρεσίες λογοθεραπείας προϋποθέτει τον εντοπισμό και τη διάγνωση των επηρεαζόμενων παιδιών. Οι διαδικασίες του εντοπισμού/ της ανίχνευσης, της αξιολόγησης και τελικά της διάγνωσης των παιδιών που παρουσιάζουν Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχής αναγνωρίζονται στη διεθνή βιβλιογραφία ως πρόκληση, τόσο εξαιτίας της ανομοιογένειας που χαρακτηρίζει τη διαταραχή, όσο και εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο περιγράφεται η διαταραχή. Ως εκ τούτου, το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών με Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή παραμένουν απαρατήρητα και δεν λαμβάνουν τις απαραίτητες και σημαντικές παρεμβάσεις. Η πρόκληση γίνεται μεγαλύτερη όταν ο κλινικός καλείται να διαγνώσει παιδιά των οποίων η μητρική γλώσσα είναι κάποια διαλεκτική γλωσσική ποικιλία της επίσημης γλώσσας όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Κύπρου.
Πιο συγκεκριμένα στην Κύπρο, αφού τα παιδιά αυτά δεν έχουν μια φανερή διαταραχή και δεδομένου της απουσίας διαδικασιών εντοπισμού και αξιολόγησης τους, και ενώ στην Κύπρο υπάρχει σημαντικός αριθμός λογοθεραπευτών και θεσμοθετημένες υπηρεσίες, τα παιδιά με Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή σπάνια έχουν πρόσβαση σε γλωσσικές παρεμβάσεις και σπάνια επωφελούνται προσαρμογών στο πρόγραμμα εκπαίδευση τους. Αν και οι υπηρεσίες λογοθεραπείας σε παιδιά με προβλήματα λόγου, γλώσσας και επικοινωνίας παρέχονται από το 2001 στο πλαίσιο της ειδικής εκπαίδευσης, δεν υπάρχουν δημοσιευμένα δεδομένα που να επιτρέπουν με ασφάλεια να πούμε σε ποιο βαθμό τα παιδιά με Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή εντοπίζονται και λαμβάνουν τις απαραίτητες παρεμβάσεις, αλλά και ούτε τη μορφή και το περιεχόμενων των παρεμβάσεων που λαμβάνει το ποσοστό των παιδιών που είναι επιλέξιμα για να πάρουν λογοθεραπεία ή άλλη επαγγελματική βοήθεια. Καμία, επίσης, πληροφορία δεν είναι διαθέσιμη σχετικά με το ποια παιδιά λαμβάνουν υπηρεσίες λογοθεραπείας στα ιδιωτικά πλαίσια και ποιο το είδος και το περιεχόμενο των υπηρεσιών για αυτά τα παιδιά.
ΚΟΙΤΑΞΕ ΜΕ! Τη φωνή αυτή πρέπει να την ακούσουν γονείς, εκπαιδευτικοί, γιατροί, φορείς χάραξης πολιτικής ….όλοι. Μόνο αν κοιτάξουμε αυτά τα παιδιά θα είναι εφικτό να εντοπιστούν και να λάβουν την πιο κατάλληλη θεραπεία και μόνο τότε θα αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες της διαταραχής.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαταραχή, καθώς επίσης και για πληροφορίες σχετικές με την έρευνα που διεξάγει το εργαστήριο ΕΠΙΛΟΓο με σκοπό την παραγωγή γνώσης για την Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη: Δρ Έλενα Θεοδώρου, Επίκουρη Καθηγήτρια Λογοθεραπείας/Λογοπαθολογίας, Επιστημονική Υπεύθυνη Εργαστηρίου ΕΠΙΛΟΓο, Τμήμα Επιστημών Αποκατάστασης, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, eleni.theodorou@cut.ac.cy.
Επίσης, επισκεφτείτε τις σελίδες:
https://www.epilogocy.org/to-ergastirio
https://radld.org/
https://www.facebook.com/epilogocy
