Την τελευταία δεκαετία, παρατηρούμε ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για την αξιοποίηση των θαλάσσιων ακτών ως πηγή εναλλακτικής, βιώσιμης παραγωγής τροφίμων και άλλων πολύτιμων προϊόντων. Το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) συμμετέχει στην ομάδα των εμπειρογνωμόνων, μαζί με άλλους 105 ειδικούς από 28 χώρες του κόσμου, στοχεύοντας στην επιστημονική και οικονομική προοπτική των προαναφερόμενων στην Ευρώπη, στην Ασία, στην Αμερική και όχι μόνο. Για το λόγο αυτό, προτείνουμε τον εκσυγχρονισμό της παραδοσιακής μας διατροφής από τη θάλασσα που στοχεύει στην εκμετάλλευση των δυνατοτήτων των θαλάσσιων μακροφυκών στην Ευρώπη μέσω ενός νέου προγράμματος της Ευρωπαϊκής Συνεργασίας στην Επιστήμη και στην Τεχνολογία COST ACTION.

Βασιζόμενοι στις επιτυχίες προηγούμενων κοινοτικών και πανευρωπαϊκών έργων για τα μακροφύκη και εξαιτίας των μοναδικών χαρακτηριστικών του χλωροφύκους Ulva, γνωστό ως «μαρούλι της θάλασσας», προσδιορίσαμε αυτά τα πράσινα φύκη ως τους καταλληλότερους υποψήφιους και πρότυπους οργανισμούς, για ένα καινοτόμο είδος ευρωπαϊκής και όχι μόνο υδατοκαλλιέργειας - «θαλασσοκαλλιέργειας».

Τα είδη Ulva έχουν αναλυθεί εκτενώς ως προς την αξία τους ως τρόφιμα, ζωοτροφές, συστατικά τροφίμων (π.χ. πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, χρωστικές ουσίες, αντιοξειδωτικά), χημικά συστατικά και φαρμακευτικές ιδιότητες. Στη θαλάσσια καλλιέργεια, είδη του γένους Ulva μπορούν να καλλιεργηθούν, είτε σε χερσαίες, είτε σε θαλάσσιες εγκαταστάσεις. Ένα στέλεχος Ulva μπορεί να παράγει περισσότερη βιομάζα ανά τετραγωνικό μέτρο από τα φυτά της ξηράς (25-40 τόνοι ξηρής βιομάζας ανά εκτάριο ετησίως, σε σύγκριση με 2,1, 4,1 και 5,1 τόνους για τη σόγια, το σιτάρι και τον αραβόσιτο, αντίστοιχα). Επιπλέον, τα στελέχη του γένους Ulva είναι γνωστά ως εξαιρετικά βιοφίλτρα για υπηρεσίες οικοσυστήματος, υποστηρίζοντας τη βιωσιμότητα της αναπτυσσόμενης βιομηχανίας της ιχθυοκαλλιέργειας στη ξηρά και στη θάλασσα, αποτρέποντας τον ευτροφισμό στα παράκτια ύδατα.

Η Δράση COST20106 με τίτλο «Tomorrow’s “wheat of the sea”: Ulva, a model for an innovative mariculture» (https://www.cost.eu/actions/CA20106/) συνδυάζει διεπιστημονικές προσεγγίσεις για τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και περιλαμβάνει όλες τις πτυχές της βιολογίας, της οικολογίας, της υδατοκαλλιέργειας, της μηχανικής, των οικονομικών και κοινωνικών επιστημών της Ulva. Αυτή η Δράση θα οδηγήσει στην ανάπτυξη προηγμένης επιστήμης, θα δημιουργήσει επιχειρηματικές ευκαιρίες και ευκαιρίες απασχόλησης στη θαλάσσια και παράκτια οικονομία και θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην κοινωνική ευημερία.

Αυτή η Δράση COST εκπληρώνει τις τρέχουσες «Προτεραιότητες κοινωνικών προκλήσεων» της στρατηγικής European Horizon 2020 για την επισιτιστική ασφάλεια και η εφαρμογή της θα συμβάλει στους «Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης 14» του ΟΗΕ (UNSDG) για τη διατήρηση και τη βιώσιμη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων.

‘’Η υδατοκαλλιέργεια φυκών είναι αναπτυσσόμενο κομμάτι της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων και προσφέρει μια σειρά ευκαιριών για μετριασμό και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Τα φυκη μπορούν να διαδραματίσουν τεράστιο ρόλο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής απορροφώντας και ‘κλειδώνοντας’ τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα - CO2. Μπορούν να συμβάλουν στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, μειώνοντας και τις επιπτώσεις της όξυνσης των ωκεανών. 

Απώτερος στόχος μας είναι η ανάπτυξη βιομηχανιών γαλάζιας βιοτεχνολογίας με βάση την Ulva και η προώθηση των φυκών και ειδικότερα της Ulva ως πρότυπου οργανισμού στην ευρωπαϊκή φυκολογία. Η κύρια πρόκλησή μας είναι να προωθήσουμε μια πράσινη οικονομία που θα βασίζεται στη χρήση φυκών εντός της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και όχι μόνο’’ ανάφερε η Δρ. Ολυμπία Νησιφόρου εκπρόσωπος της Κύπρου στην Διαχειριστική  Επιτροπή της Δράσης (CA 20106 ).

Για περισσότερες πληροφορίες για τo πρόγραμμα COST Action (CA 20106) , παρακαλώ επικοινωνήστε με τους εκπροσώπους της Κύπρου στην Διαχειριστική  Επιτροπή της δράσης, Δρ. Ολυμπία Νησιφόρου (olympia.nisiforou@cut.ac.cy) ή Αναπληρωτή Καθηγητή Αλέξανδρο Χαραλαμπίδη (a.charalambides@cut.ac.cy).