Μελέτη αναλυσης εσωτερικού αέρα σχολικών τάξεων ανά το παγκύπριο διεξήχθη από το Διεθνές Ινστιτούτο Κύπρου για την Περιβαλλοντική και Δημόσια Υγεία και το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), σε συνεργασία με την εταιρεία LELANTUS Innovations Ltd και την εταιρεία PHOEBE Research & Innovation Ltd.
Η μελέτη STEPS πραγματοποιήθηκε τον Μάιο-Ιούλιο του 2021, περίοδο κατά την οποία εφαρμοζόταν ένα ειδικό υγειονομικό πρωτόκολλο COVID-19 για τη λειτουργία των σχολείων. Με τη χρήση ερωτηματολογίων, συλλέχθηκαν τα χαρακτηριστικά των σχολείων/τάξεων και με τη χρήση αισθητήρων, αξιολογήθηκαν τα επίπεδα περιβαλλοντικών παραμέτρων για 24 ή 48 ώρες σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους (2 τάξεις ανά σχολείο) σε δημόσια δημοτικά σχολεία πυκνοκατοικημένων περιοχών (βαθμός αστικοποίησης 1 και 2) στην Κύπρο.
Ποιοι ήταν οι στόχοι της έρευνας STEPS;
- Να περιγράψουμε τα επίπεδα και τις διακυμάνσεις μιας σειράς παραμέτρων ποιότητας αέρα [θερμοκρασία αέρα, σχετική υγρασία (RH), σωματίδια (PM), διοξείδιο του άνθρακα (CO2) και πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs)] σε τάξεις δημόσιων δημοτικών σχολείων που βρίσκονται σε πυκνοκατοικημένες περιοχές όλων των επαρχιών της Κύπρου, κατά την περίοδο Μαΐου-Ιουλίου 2021.
- Να συγκρίνουμε τα επίπεδα των παραμέτρων ποιότητας αέρα μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών χώρων των σχολείων.
- Να συγκρίνουμε τα επίπεδα των παραμέτρων ποιότητας αέρα στο εσωτερικό των τάξεων με τα προτεινόμενα επίπεδα από έγκυρους διεθνείς οργανισμούς.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
- Στη βάση του πρωτοκόλλου COVID-19 και της θερμής περιόδου που έτρεξε η μελέτη, ο φυσικός αερισμός των τάξεων με τα ανοιχτά παράθυρα και πόρτες κατά τις ώρες των μαθημάτων βοήθησαν στη διατήρηση του δείκτη εξαερισμού (CO2) σε αποδεκτά επίπεδα.
- Εντούτοις, στο μεγαλύτερο μέρος του ημερήσιου σχολικού χρόνου (85%), η θερμοκρασία αέρα στο εσωτερικό των τάξεων υπερέβη το συνιστώμενο ανώτατο όριο (27°C).
- Ένα τρίτο των μετρήσεων PM2.5 στο εσωτερικό των τάξεων ξεπέρασε τα 15 μg/m3 (συνιστώμενη τιμή ανά 24ωρο).
- Η μελέτη μας αποτελεί την πρώτη έρευνα που διεξάγεται σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του σχολικού πληθυσμού της Κύπρου σχετικά με την αξιολόγηση ποιότητας εσωτερικού αέρα σε τάξεις δημοτικών σχολείων, κατά τη θερμή περίοδο Μαΐου-Ιουλίου, περίοδο κατά την οποία εφαρμοζόταν το σχετικό πρωτόκολλο COVID-19 για τα σχολεία.
- Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την καλύτερη κατανόηση της δυναμικής αλληλεπίδρασης περιβαλλοντικών παραμέτρων σε συνδυασμό με δείκτες υγείας ή πρόληψης μετάδοσης ιών και μικροβίων στο εσωτερικό σχολικό περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψη και τις πολιτικές που ανταποκρίνονται στην κλιματική κρίση αλλά και τα υγειονομικά πρωτόκολλα.
Χαρακτηριστικά των σχολείων και των τάξεων - Εφαρμογή πρωτοκόλλου COVID-19
- 42 δημόσια δημοτικά σχολεία όλων των επαρχιών της Κύπρου έλαβαν μέρος στην έρευνα.
- Όλες οι τάξεις (84) καθαρίζονταν καθημερινά, ενώ χλωρίνη χρησιμοποιείτο σε 81% των σχολείων. Από τα σχολεία που χρησιμοποιούσαν χλωρίνη, το 77% των σχολείων χρησιμοποιούσαν χλωρίνη σε καθημερινή βάση.
- Ανεμιστήρας/ες υπήρχαν σε 90% των τάξεων και κατά μέσο όρο το 45-63% των συνολικών ανεμιστήρων στην τάξη (1-2 ανεμιστήρες) λειτουργούσαν, συνήθως, μετά το πρώτο διάλειμμα.
- Περισσότερες από τις μισές τάξεις (55%) διέθεταν 2 πόρτες και κατά μέσο όρο το 86-91% της πόρτας/πορτών στην τάξη ήταν ανοιχτές καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής μέρας.
- Ο μέσος αριθμός ανοιχτών παραθύρων στη σχολική τάξη κατά τη διάρκεια της σχολικής μέρας ήταν 4 (56-59% των συνολικών παραθύρων στην τάξη).
- Κλιματιστικό υπήρχε σε 11% των τάξεων και η μέση χρήση κλιματιστικού κατά τη διάρκεια της σχολικής μέρας ήταν σχεδόν μηδαμινή (μέσος όρος αριθμού κλιματιστικών σε λειτουργία: 0-0.1).
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ στο 25002398 ή στο konstantinos.makris@cut.ac.cy
Γράφημα. Διάγραμμα τιμών θερμοκρασίας (°C) ανά επαρχία κατά τις σχολικές ώρες (7:45π.μ. – 1.05μ.μ.). Πράσινο χρώμα: Οι τιμές υπερβαίνουν τη θερμοκρασία που συστήνεται ως ανώτατο όριο (27°C). Πορτοκαλί χρώμα: Οι τιμές είναι εντός των ορίων θερμοκρασίας που συστήνονται (22-27°C).
Στο ΤΕΠΑΚ το αρχείο «Έλλης και Πανίκου Παιονίδου»
Μελέτη αναλυσης εσωτερικού αέρα σχολικών τάξεων ανά το παγκύπριο διεξήχθη από το Διεθνές Ινστιτούτο Κύπρου για την Περιβαλλοντική και Δημόσια Υγεία και το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), σε συνεργασία με την εταιρεία LELANTUS Innovations Ltd και την εταιρεία PHOEBE Research & Innovation Ltd.
Η μελέτη STEPS πραγματοποιήθηκε τον Μάιο-Ιούλιο του 2021, περίοδο κατά την οποία εφαρμοζόταν ένα ειδικό υγειονομικό πρωτόκολλο COVID-19 για τη λειτουργία των σχολείων. Με τη χρήση ερωτηματολογίων, συλλέχθηκαν τα χαρακτηριστικά των σχολείων/τάξεων και με τη χρήση αισθητήρων, αξιολογήθηκαν τα επίπεδα περιβαλλοντικών παραμέτρων για 24 ή 48 ώρες σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους (2 τάξεις ανά σχολείο) σε δημόσια δημοτικά σχολεία πυκνοκατοικημένων περιοχών (βαθμός αστικοποίησης 1 και 2) στην Κύπρο.
Ποιοι ήταν οι στόχοι της έρευνας STEPS;
- Να περιγράψουμε τα επίπεδα και τις διακυμάνσεις μιας σειράς παραμέτρων ποιότητας αέρα [θερμοκρασία αέρα, σχετική υγρασία (RH), σωματίδια (PM), διοξείδιο του άνθρακα (CO2) και πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs)] σε τάξεις δημόσιων δημοτικών σχολείων που βρίσκονται σε πυκνοκατοικημένες περιοχές όλων των επαρχιών της Κύπρου, κατά την περίοδο Μαΐου-Ιουλίου 2021.
- Να συγκρίνουμε τα επίπεδα των παραμέτρων ποιότητας αέρα μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών χώρων των σχολείων.
- Να συγκρίνουμε τα επίπεδα των παραμέτρων ποιότητας αέρα στο εσωτερικό των τάξεων με τα προτεινόμενα επίπεδα από έγκυρους διεθνείς οργανισμούς.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
- Στη βάση του πρωτοκόλλου COVID-19 και της θερμής περιόδου που έτρεξε η μελέτη, ο φυσικός αερισμός των τάξεων με τα ανοιχτά παράθυρα και πόρτες κατά τις ώρες των μαθημάτων βοήθησαν στη διατήρηση του δείκτη εξαερισμού (CO2) σε αποδεκτά επίπεδα.
- Εντούτοις, στο μεγαλύτερο μέρος του ημερήσιου σχολικού χρόνου (85%), η θερμοκρασία αέρα στο εσωτερικό των τάξεων υπερέβη το συνιστώμενο ανώτατο όριο (27°C).
- Ένα τρίτο των μετρήσεων PM2.5 στο εσωτερικό των τάξεων ξεπέρασε τα 15 μg/m3 (συνιστώμενη τιμή ανά 24ωρο).
- Η μελέτη μας αποτελεί την πρώτη έρευνα που διεξάγεται σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του σχολικού πληθυσμού της Κύπρου σχετικά με την αξιολόγηση ποιότητας εσωτερικού αέρα σε τάξεις δημοτικών σχολείων, κατά τη θερμή περίοδο Μαΐου-Ιουλίου, περίοδο κατά την οποία εφαρμοζόταν το σχετικό πρωτόκολλο COVID-19 για τα σχολεία.
- Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την καλύτερη κατανόηση της δυναμικής αλληλεπίδρασης περιβαλλοντικών παραμέτρων σε συνδυασμό με δείκτες υγείας ή πρόληψης μετάδοσης ιών και μικροβίων στο εσωτερικό σχολικό περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψη και τις πολιτικές που ανταποκρίνονται στην κλιματική κρίση αλλά και τα υγειονομικά πρωτόκολλα.
Χαρακτηριστικά των σχολείων και των τάξεων - Εφαρμογή πρωτοκόλλου COVID-19
- 42 δημόσια δημοτικά σχολεία όλων των επαρχιών της Κύπρου έλαβαν μέρος στην έρευνα.
- Όλες οι τάξεις (84) καθαρίζονταν καθημερινά, ενώ χλωρίνη χρησιμοποιείτο σε 81% των σχολείων. Από τα σχολεία που χρησιμοποιούσαν χλωρίνη, το 77% των σχολείων χρησιμοποιούσαν χλωρίνη σε καθημερινή βάση.
- Ανεμιστήρας/ες υπήρχαν σε 90% των τάξεων και κατά μέσο όρο το 45-63% των συνολικών ανεμιστήρων στην τάξη (1-2 ανεμιστήρες) λειτουργούσαν, συνήθως, μετά το πρώτο διάλειμμα.
- Περισσότερες από τις μισές τάξεις (55%) διέθεταν 2 πόρτες και κατά μέσο όρο το 86-91% της πόρτας/πορτών στην τάξη ήταν ανοιχτές καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής μέρας.
- Ο μέσος αριθμός ανοιχτών παραθύρων στη σχολική τάξη κατά τη διάρκεια της σχολικής μέρας ήταν 4 (56-59% των συνολικών παραθύρων στην τάξη).
- Κλιματιστικό υπήρχε σε 11% των τάξεων και η μέση χρήση κλιματιστικού κατά τη διάρκεια της σχολικής μέρας ήταν σχεδόν μηδαμινή (μέσος όρος αριθμού κλιματιστικών σε λειτουργία: 0-0.1).
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ στο 25002398 ή στο konstantinos.makris@cut.ac.cy
Γράφημα. Διάγραμμα τιμών θερμοκρασίας (°C) ανά επαρχία κατά τις σχολικές ώρες (7:45π.μ. – 1.05μ.μ.). Πράσινο χρώμα: Οι τιμές υπερβαίνουν τη θερμοκρασία που συστήνεται ως ανώτατο όριο (27°C). Πορτοκαλί χρώμα: Οι τιμές είναι εντός των ορίων θερμοκρασίας που συστήνονται (22-27°C).
