Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Patfox, πραγματοποιήθηκε με  μεγάλη επιτυχία στις  15 Iουνίου 2023, στον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο, το δεύτερο εργαστήριο για επαγγελματίες νομικούς/δικηγόρους.

Το εν λόγω εργαστήριο απετέλεσε μια μοναδική ευκαιρία δικτύωσης και εκπαίδευσης των δικηγόρων για επιμόρφωση στην προτεινόμενη Οδηγία με τίτλο “Proposal for a DIRECTIVE OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on protecting persons who engage in public participation from manifestly unfounded or abusive court proceedings” (“Προτεινόμενη Οδηγία”) με σκοπό την προστασία διαδίκων από τέτοιες διαδικασίες. Η Οδηγία αυτή αναθεωρήθηκε 9 Ιουνίου 2023.

Συγκεκριμένα πρόκειται για έναν πολύ σημαντικό νόμο, διότι αφορά την ελευθερία της έκφρασης, η οποία αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της δημοκρατίας και πρέπει να προστατεύεται. Αναφέρεται για όσους υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, για όσους προστατεύουν τα δικαιώματα των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ και όχι μόνο.

Οι αγωγές SLAPP είναι αγωγές που έχουν σχεδιαστεί για να λογοκρίνουν, να εκφοβίζουν και να φιμώνουν τους επικριτές ή τους πληροφοριοδότες, επιβαρύνοντάς τους με υψηλά δικαστικά έξοδα και χρονοβόρες διαδικασίες χωρίς πρόθεση να κερδίσουν πραγματικά την αγωγή. Συχνά κατατίθενται σε δικαιοδοσίες που διαφέρουν από εκείνη του ενάγοντος ή του υποκειμένου, γνωστές ως λιβελογραφικός τουρισμός, και προσφέρουν χαμηλότερα πρότυπα προστασίας της ελευθερίας του λόγου ή των μέσων ενημέρωσης και υψηλότερο κόστος.

Η αρχική πρόταση της Επιτροπής επικεντρώθηκε σε υποθέσεις με "διασυνοριακές επιπτώσεις". Ο χαρακτηρισμός αυτός θα ισχύει για όλες τις υποθέσεις στις οποίες τα εμπλεκόμενα μέρη έχουν την έδρα τους σε διαφορετικές χώρες και για εκείνες στις οποίες η σχετική συμμετοχή του κοινού θεωρείται ζήτημα δημοσίου συμφέροντος σε περισσότερα από ένα κράτη μέλη. Η Οδηγία συνοδεύεται επίσης από σύσταση που περιγράφει λεπτομερώς πώς τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίσουν παρόμοια μέτρα για εγχώριες υποθέσεις που δεν έχουν διεθνείς επιπτώσεις.

Οι αλλαγές που έγιναν στην προτεινόμενη Οδηγία αφορούσαν τις διατάξεις σχετικά με τις διαδικασίες απόρριψης, τη δυνητική εγγύηση για τα έξοδα και τις αποζημιώσεις και τις κυρώσεις.

Ωστόσο, με βάση τα πρώτα σχέδια της προσέγγισης του Συμβουλίου, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών εξέφρασαν ανησυχίες ότι η αρχική πρόταση έχει αποδυναμωθεί κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, ιδίως εκείνες που αφορούσαν τις διασυνοριακές υποθέσεις και την αύξηση του ορίου για να εμπίπτουν οι υποθέσεις στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας.

Η οδηγία συνοδεύεται επίσης από σύσταση που περιγράφει λεπτομερώς πώς τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίσουν παρόμοια μέτρα για εγχώριες υποθέσεις που δεν έχουν διεθνείς επιπτώσεις.

Ομιλητές/τριες στην εκδήλωση ήταν:

• Ο Καθηγητής Νομικής του Πανεπιστημίου του Aberdeen, Professor Justin Borg-Barthet,
• ο  Δικηγόρος Θεόδωρος Οικονόμου από το δικηγορικό γραφείο Antis Triantafyllides & Sons LLC και  τοπικός εκπαιδευτής για θέματα SLAPP, και
• η Καθηγήτρια του ΤΕΠΑΚ Μαρία Κραμβιά Καπαρδή (συντονίστρια του έργου στην Κύπρο)

Ο Καθ. Justin Borg-Barthet ανάπτυξε την Προτεινόμενη Οδηγία ενώ ο κ. Οικονόμου το εθνικό δίκαιο για την αντιμετώπιση καταχρηστικών και προδήλως αβάσιμων αγωγών και την εφαρμογή της Προτεινόμενης Οδηγίας στην Κύπρο. Η Καθηγήτρια Κραμβια-Καπαρδή αναφέρθηκε στην εφαρμογή της Δικανικής Λογιστικής στην αντιμετώπιση και παρεμπόδιση διαδικασιών SLAPP.

Ακολούθησε μια παραγωγική συζήτηση στο πλαίσιο της οποίας εκφράστηκαν περαιτέρω σκέψεις για τους τρόπους εφαρμογής της Οδηγίας.

Το παρόν εργαστήριο αποτελεί μέρος μια σειράς δράσεων που στοχεύουν στη εκπαίδευση και ενημέρωση των δικηγόρων για να είναι σε θέση να εφαρμόσουν την Οδηγία όταν ψηφιστεί

Για περισσότερες πληροφορίες για μελλοντικές άλλες δράσεις του έργου μπορείτε να επικοινωνήσετε με την Καθ. Μαρία Κραμβια Καπαρδή, maria.kapardis@cut.ac.cy