Ο κλάδος της μηχανικής είναι πολύ δημοφιλής ως κατεύθυνση σπουδών και αυτό εντείνεται από τα συνεχή επιτεύγματα στη βιομηχανία, και κατ’ επέκταση από τις εξελίξεις που αναδιαμορφώνουν συνεχώς την καθημερινότητά μας.

Σύμφωνα με τον Ουγγρο-αμερικάνο μαθηματικό, φυσικό και μηχανικό Theodore von Karman: «Οι Επιστήμονες ανακαλύπτουν τον κόσμο που υπάρχει, οι μηχανικοί δημιουργούν τον κόσμο που δεν υπήρξε ποτέ προηγουμένως».

Πολλοί απόφοιτοι μηχανικοί προχωρούν μάλιστα σήμερα και στην απόκτηση εξειδίκευσης με μεταπτυχιακές ή διδακτορικές σπουδές. Ωστόσο, πόσο έτοιμοι είναι για να ενταχθούν στην αγορά εργασίας; Σε ποιο βαθμό μπορούν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις της βιομηχανίας;

Στην αρχή της καριέρας τους οι απόφοιτοι μηχανικοί συνειδητοποιούν τη δυσκολία που υπάρχει στην εφαρμογή των θεωρητικών γνώσεων που έχουν αποκομίσει κατά τις πανεπιστημιακές τους σπουδές, και συγκεκριμένα στη μεταφορά των όσων έχουν μάθει από τη θεωρία στην πράξη, στις πραγματικές συνθήκες εργασίας. Επιπλέον, αρκετοί από τους απόφοιτους μηχανικούς διαπιστώνουν ότι υπολείπονται βασικών τεχνικών δεξιοτήτων όπως η διαχείριση έργων, η επίλυση προβλημάτων και οι τεχνικές επικοινωνίας και διοίκησης. Οι δεξιότητες αυτές, αν και απαραίτητες στην επαγγελματική καριέρα ενός μηχανικού, συχνά παραμερίζονται και θυσιάζονται στο βωμό της θεωρητικής ύλης που ‘πρέπει’ να καλυφθεί κατά τη διάρκεια των πανεπιστημιακών σπουδών.

Στον αντίποδα, οι εργοδότες, αναζητούν απόφοιτους μηχανικούς που θα είναι εξοπλισμένοι με γνώσεις και ικανότητες, ώστε να βοηθήσουν την επιχείρηση/οργανισμό τους να ανταπεξέλθει και να πρωτοπορήσει στο άρδην ανταγωνιστικό περιβάλλον της αγοράς. Αναζητούν μηχανικούς που κατέχουν θεωρητικές γνώσεις σε συνδυασμό με τεχνικές δεξιότητες, όπως τη διαχείριση και επίλυση προβλημάτων σε μια επιχείρηση/οργανισμό, ή όπως τη δημιουργικότητα, ώστε να μπορούν να προτείνουν ευφάνταστες ιδέες για νέα προϊόντα, πρωτοποριακές προσεγγίσεις και λύσεις ενώ ταυτοχρόνως να μπορούν να επικοινωνούν αποτελεσματικά με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

Ως εκ τούτου, έχει δημιουργηθεί διαχρονικά ένα ευρύ χάσμα μεταξύ ακαδημίας και αγοράς εργασίας που ολοένα και διευρύνεται. Συνεπώς, η ανάγκη για λήψη μέτρων προς απάμβλυνση του προβλήματος είναι επιτακτική. Στο πλαίσιο αυτό, ζητούμενο είναι όπως οι μηχανικοί εκπαιδεύονται σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.

Βάσει αυτού, αρκετά Πανεπιστήμια σε ολόκληρο τον κόσμο (π.χ. ΜΙΤ- ΗΠΑ, Aalborg University-Δανία, UCL-Ηνωμένο Βασίλειο, Purdue University-ΗΠΑ, κ.α.) αναγνωρίζοντας τις ανάγκες της αγοράς, προχώρησαν στον επανασχεδιασμό του προγράμματος σπουδών των μηχανικών, ώστε μέσω νέων μεθόδων διδακτικής να προσφέρουν στους φοιτητές τους τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις, ενώ παράλληλα να καλλιεργούν τεχνικές δεξιότητες όπως η αναλυτική σκέψη, η καινοτομία και η δεξιότητα επίλυσης προβλημάτων. Πέραν τούτου, αρκετές έρευνες επικεντρώνονται στη διδακτική της μηχανικής με στόχο να βρουν αποτελεσματικότερες και καταλληλότερες μεθόδους για την εκπαίδευση των μηχανικών. Παρ’ όλα αυτά, απαιτούνται περισσότερες ενέργειες τόσο από την ακαδημαϊκή κοινότητα όσο κι από τους φορείς επαγγελματικής εκπαίδευσης μηχανικών, ώστε να αντιμετωπιστεί αυτό το χάσμα.

Μια από τις πλέον γνωστές και αναγνωρισμένες εναλλακτικές μεθόδους διδακτικής είναι η προβληματο-κεντρική μάθηση (problem-based learning), η οποία χρησιμοποιείται με μεγάλη επιτυχία από τη δεκαετία του ’70. Η μέθοδος βασίζεται στην εκπαίδευση των μηχανικών μέσω επίλυσης πραγματικών προβλημάτων που προέρχονται από το εργασιακό τους περιβάλλον. Η διδακτική μέθοδος δεν αποσκοπεί απλά και μόνο στην επίλυση ενός δοθέντος προβλήματος αλλά ταυτοχρόνως και στην ανάπτυξη συναφών δεξιοτήτων, όπως η εξεύρεση-ανάλυση-αξιολόγηση-διαχείριση πρωτογενών πληροφοριών για την επίλυση προβλήματος, η αναλυτική σκέψη, η ομαδικότητα και η διεπιστημονική επικοινωνία. Επιπλέον, μέσω της διδακτικής αυτής μεθόδου ο εκπαιδευόμενος δεν είναι απλά παθητικός δέκτης πληροφοριών και γνώσεων, αλλά οικοδόμος της γνώσης, με τον καθηγητή-εκπαιδευτή να διαδραματίζει ρόλο καθοδηγητή/διαμεσολαβητή, καταργώντας τον παραδοσιακό ρόλο του λέκτορα. Ως εκ τούτου, με αυτή τη διδακτική μέθοδο, η γνώση γίνεται βίωμα και οι εκπαιδευόμενοι μηχανικοί είναι αρτιότερα προετοιμασμένοι για τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν στην μετέπειτα επαγγελματική τους καριέρα.

Ακολουθώντας τις προαναφερθείσες διεθνείς βέλτιστες πρακτικές το ευρωπαϊκό ERASMUS+ έργο ENGINITE: ENGineering and INdustry Innovative Training for Engineers στοχεύει να γεφυρώσει το χάσμα που παρατηρείται μεταξύ της ακαδημίας και της αγοράς εργασίας συμβάλλοντας καταλυτικά στην επαγγελματική κατάρτιση των απόφοιτων και νέων μηχανικών. Το ευρωπαϊκό έργο συντονίζεται από το Τεχνολογικό πανεπιστήμιο     Κύπρου και σ’ αυτό συμμετέχουν άλλοι 5 εταίροι από 4 διαφορετικές χώρες, ως εξής: CUBEIE L.L.C. (Κύπρος), Aalborg University (Δανία), Πολυτεχνείο Κρήτης (Ελλάδα), Useful Simple Projects Ltd/ThinkUP (Ηνωμένο Βασίλειο) και GrantXpert (Κύπρος).

Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου ENGINITE έχει δημιουργηθεί ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα για την περιοχή της Μεσογείου, με στόχο την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση 50 απόφοιτων μηχανικών σε Κύπρο και Ελλάδα (25 εκπαιδευόμενοι ανά χώρα), επικεντρωμένο στις ανάγκες της βιομηχανίας.

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα  επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στηρίζεται στην προβληματικό-κεντρική μάθηση (problem-based learning), η οποία συνδυάζει θεωρητικές και τεχνικές γνώσεις, οι οποίες αποκτώνται μέσω της διαδικασίας επίλυσης αυθεντικών προβλημάτων από το χώρο της βιομηχανίας. Σ’ αυτό μπορούν να συμμετέχουν απόφοιτοι και νέοι μηχανικοί με δίπλωμα/πτυχίο: χημικού μηχανικού, μηχανικού παραγωγής και διοίκησης, μηχανικού ορυκτών πόρων, μηχανικού περιβάλλοντος, μηχανολόγου μηχανικού, μηχανικού πετρελαίου ή/και υδρογονανθράκων, ηλεκτρολόγου και ηλεκτρονικού μηχανικού, μηχανικού τροφίμων, μηχανικού υλικών, βιομηχανικού μηχανικού, μηχανικού μεταλλουργού ή μηχανικού μεταλλειολόγου, μηχανικού ασφαλείας, βιοχημικού μηχανικού, ή και με πτυχίο/δίπλωμα σε άλλες συναφείς ειδικότητες (π.χ., χημικοί, επιστήμονες περιβάλλοντος και τεχνολόγοι τροφίμων).

Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί από τον Οκτώβριο 2018 έως τον Μάιο 2019 και θα είναι σε 2 μέρη:

• Τρίμηνη εκπαίδευση μέσω συμμετοχής σε 8 εβδομαδιαία μαθήματα (Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2018)
• Τρίμηνη δομημένη πρακτική άσκηση (structured internship) σε εταιρείες/βιομηχανικές μονάδες/οργανισμούς (Ιανουάριος-Απρίλιος 2019)

Στο πρώτο μέρος του προγράμματος, οι συμμετέχοντες μηχανικοί θα παρακολουθήσουν τα μαθήματα εκπαίδευσης που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του έργου και τα οποία στοχεύουν στην περεταίρω ανάπτυξη τεχνικών γνώσεων και δεξιοτήτων, σε κρίσιμους τομείς της μηχανικής όπως: καινοτομία, δημιουργικότητα, επιχειρηματικές δεξιότητες, διαχείριση υγείας και ασφάλειας, διαχείριση έργων κ.α.

Στο δεύτερο μέρος του προγράμματος θα ακολουθήσει δομημένη πρακτική άσκηση, κατά τη διάρκεια της οποίας οι συμμετέχοντες θα τοποθετηθούν σε σχετικές με την κατάρτισή τους εταιρείες και βιομηχανικές μονάδες. Ως εκ τούτου, μέσα από την πρακτική άσκηση οι συμμετέχοντες μηχανικοί θα μπορέσουν να θέσουν στην πράξη τις γνώσεις και δεξιότητες που θα αποκτήσουν κατά το πρώτο μέρος του προγράμματος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσω του προγράμματος αυτού τόσο οι εκπαιδευόμενοι μηχανικοί όσο οι εταιρείες/βιομηχανικές μονάδες/οργανισμοί που θα συμμετέχουν θα έχουν αμοιβαία οφέλη. Οι μεν εκπαιδευόμενοι θα αποκτήσουν τεχνικές γνώσεις και δεξιότητες πέραν της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, ενώ οι εταιρείες/βιομηχανικές μονάδες/οργανισμοί θα έχουν τη δυνατότατα να συνεργαστούν με καταρτισμένους μηχανικούς, ικανούς να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις της βιομηχανίας.

Περισσότερες πληροφορίες για τις υποβολή δηλώσεων ενδιαφέροντος μπορείτε να βρείτε στους πιο κάτω συνδέσμους:

• Υποβολή δηλώσεων ενδιαφέροντος από απόφοιτους/νέους μηχανικούς
• Υποβολή δηλώσεων ενδιαφέροντος από εταιρείες/βιομηχανικές μονάδες/οργανισμούς

Για περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα μπορείτε να επισκεφθείτε τη σελίδα του ευρωπαϊκού έργου ENGINITE.

Για συνεχή ενημέρωση για το πρόγραμμα μπορείτε επίσης να ακολουθήσετε τη σελίδα του προγράμματος στο Facebook.