Νέα στοιχεία και καινοτόμα αποτελέσματα προκύπτουν από έρευνα που διεξήγαγε το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), σχετικά με τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων,  το περιπλοκότερο μουσειακό αντικείμενο της αρχαιότητας. Η έρευνα αυτή εμπίπτει στο πλαίσιο  των εργασιών τόσο της έδρας της ΟΥΝΕΣΚΟ  στην Ψηφιακή Πολιτιστική Κληρονομιά του ΤΕΠΑΚ όσο και της Έδρας του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Χώρου στην Ψηφιακή Πολιτιστική Κληρονομιά με το έργο ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ (erachair-dch.com) ,το οποίο έχει λάβει χρηματοδότηση ύψους €2,5 εκατ.

Τα αποτελέσματα παρουσίασε σε διάσκεψη Τύπου, η οποία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, 6 Ιουλίου, στο ΤΕΠΑΚ, ο κάτοχος της έδρας του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Χώρου στην Ψηφιακή Πολιτιστική Κληρονομιά του ΤΕΠΑΚ και Ομότιμος Καθηγητής Μηχανολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δρ Κυριάκος Ευσταθίου.

Το έργο ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ έχει ως βασικό στόχο να προωθήσει τον ερευνητικό τομέα της Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Ευρώπη και να δημιουργήσει ένα αντίστοιχο Κέντρο Αριστείας. Tο έργο ασχολείται με μια σειρά πολύπλοκων περιπτωσιολογικών μελετών, τόσο κινητής όσο και ακίνητης κληρονομιάς, όπως είναι ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, το κάστρο της Πάφου, το Μοναστήρι της Χρυσορρογιάτισσας, η Εγκλείστρα του Αγίου Νεοφύτου, η Συλλογή Κυπριακών Νομισμάτων του Ηρακλή Μελκάρτ και η εκκλησία της Παναγίας Καρμιώτισσας.

Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε σήμερα ο Δρ Ευσταθίου, η πιο σημαντική μεταξύ των περιπτωσιολογικών μελετών του έργου ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ είναι ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο οποίος είναι ίσως το πολυπλοκότερο μουσειακό αντικείμενο και ένα από τα πιο σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα παγκοσμίως. «Ήταν ένας αναλογικός υπολογιστής εκπληκτικής τεχνολογίας, ο πρώτος υπολογιστής που κατασκευάστηκε ποτέ. Κατασκευάστηκε πριν από περίπου 2150 χρόνια και χρησιμοποιείτο για τον ακριβή υπολογισμό της θέσης του Ηλίου, της Σελήνης και, πιθανώς, των πλανητών, στον ουρανό. Υπολόγιζε τις φάσεις της Σελήνης, προέβλεπε εκλείψεις και προσδιόριζε την ημερομηνία τέλεσης των αρχαίων Στεφανιτών αγώνων. Είναι τόσο σημαντικός για την εξέλιξη της Τεχνολογίας, όσο και η Ακρόπολη για την εξέλιξη της Αρχιτεκτονικής. Η πολυπλοκότητα του Μηχανισμού των Αντικυθήρων είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν όλων των συσκευών που κατασκεύασε ο άνθρωπος κατά την επόμενη χιλιετία. Παρόμοιος αρχαίος μηχανισμός δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα», σημείωσε.

Μιλώντας στη διάσκεψη Τύπου, ο Δρ Ευσταθίου επεσήμανε ότι από τα νέα στοιχεία και τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει, για πρώτη φορά, ότι ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων ήταν ένα επιστημονικό όργανο για ασφαλείς προβλέψεις των αστρονομικών φαινομένων και όχι απλώς ένα εκπαιδευτικό εργαλείο για τις σχολές αστρονομίας της αρχαιότητας. «Από όλες τις δοκιμές που έγιναν προκύπτει το συμπέρασμα ότι ο Μηχανισμός προβλέπει με ακρίβεια τα αστρονομικά φαινόμενα του μέλλοντος και επιβεβαιώνει με αντίστοιχη ακρίβεια αστρονομικά φαινόμενα του παρελθόντος», ανέφερε.

Τόνισε, επίσης, ότι από τη μελέτη του Μηχανισμού προέκυψε και η χρησιμότητά του σε θέματα σχετικά με τη σημερινή εποχή. Για παράδειγμα, όπως ανέφερε, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προβλέψει τις ημερομηνίες των κινητών εκκλησιαστικών εορτών, όπως το Πάσχα.

Στη Διάσκεψη Τύπου συμμετείχαν ο Πρύτανης του ΤΕΠΑΚ, Καθηγητής Παναγιώτης Ζαφείρης, ο Διευθυντής Διοίκησης και Οικονομικών Δρ Κώστας Χόππας και ο Καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του ΤΕΠΑΚ και Διευθυντής του Εργαστηρίου Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Δρ. Μαρίνος Ιωαννίδης.