Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, 29 Απριλίου, στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) μια σημαντική επιστημονική εκδήλωση με θέμα την οργανοληπτική αξιολόγηση του Χαλλουμιού, στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος "Χαλλούμι ΠΟΠ - ID" που στοχεύει στην ενίσχυση των ελέγχων και την καθιέρωση του προϊόντος ως αυθεντικού Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).

Το διετές πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, με τη συμμετοχή του ΤΕΠΑΚ, του Γενικού Χημείου του Κράτους και του Τμήματος Γεωργίας

Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Γαλακτοκομίας του Τμήματος Γεωπονικών Επιστημών, Βιοτεχνολογίας και Επιστήμης Τροφίμων, Φώτης Παπαδήμας, ανέφερε ότι στόχος του έργου είναι η επιστημονική τεκμηρίωση και ενίσχυση της πιστοποίησης του χαλλουμιού ΠΟΠ, μέσω ανάπτυξης σύγχρονων εργαλείων ελέγχου και η δημιουργία της πρώτης επίσημης ομάδας οργανοληπτικής αξιολόγησης του προϊόντος.

Η εκδήλωση επικεντρώθηκε σε δύο μη εξειδικευμένες οργανοληπτικές δοκιμές με συμμετοχή καταναλωτών: το CATA-test (Check-All-That-Apply) και το Triangle test (Τριγωνική Δοκιμή).

Στο πρώτο τεστ, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να δοκιμάσουν δύο διαφορετικά δείγματα χαλλουμιού και να επιλέξουν από μια προκαθορισμένη λίστα περίπου 20 χαρακτηριστικών – όπως γεύση, άρωμα, υφή και δομή – αυτά που περιγράφουν καλύτερα το κάθε προϊόν.

Στο δεύτερο τεστ, οι καταναλωτές δοκίμασαν τρία δείγματα, εκ των οποίων τα δύο ήταν πανομοιότυπα και το τρίτο διαφορετικό. Ζητήθηκε να αναγνωρίσουν το διαφοροποιημένο δείγμα, κάτι που θα επιτρέψει την περαιτέρω εμβάθυνση σε διαφορές προϊόντων με βάση αντικειμενικά κριτήρια.

Η παρούσα φάση αφορά την προκαταρκτική συλλογή δεδομένων που θα τροφοδοτήσουν τις επόμενες ερευνητικές δράσεις του προγράμματος. Όπως τόνισε ο κ. Παπαδήμας, τον Ιούλιο θα ξεκινήσει η εκπαίδευση μιας επιστημονικής ομάδας αξιολογητών, η οποία θα συνεχίσει τις αναλύσεις σε πιο εξειδικευμένο επίπεδο, κατά τα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχει συνεργασία με το ιταλικό ερευνητικό κέντρο Corfilac από τη Σικελία, το οποίο διαθέτει τεχνογνωσία σε ανάλογες αξιολογήσεις ΠΟΠ προϊόντων.

Παράλληλα, βασική επιδίωξη αποτελεί η ανάπτυξη μεθοδολογίας χημικής ανάλυσης για την ανίχνευση μη επιτρεπόμενων συστατικών, με έμφαση στη σκόνη γάλακτος, η οποία απαγορεύεται στο ΠΟΠ χαλλούμι. Αν και πρόκειται για ένα φυσικό προϊόν που καταναλώνεται ευρέως, η χρήση του στο Χαλλούμι αντιβαίνει τις προδιαγραφές και συνεπάγεται νοθεία, καθώς υποκαθιστά το φρέσκο γάλα και μειώνει την ποιότητα.

Όπως υπογράμμισε ο κ. Παπαδήμας, το ΤΕΠΑΚ έχει αναλάβει την παραγωγή αυθεντικών δειγμάτων σε εργαστηριακές συνθήκες, τα οποία στη συνέχεια αναλύονται από το Γενικό Χημείο του Κράτους μέσω ισοτοπικής ανάλυσης – μεθοδολογία που έχει εφαρμοστεί επιτυχώς σε άλλα τρόφιμα, όπως το μέλι και η πατάτα. Δείγματα στέλνονται επίσης και σε συνεργάτες του εξωτερικού για διερεύνηση εναλλακτικών μεθόδων.

Ο κ. Παπαδήμας στάθηκε στη στρατηγική σημασία του Χαλλουμιού για την κυπριακή οικονομία, καθώς οι εξαγωγές ανέρχονται σε περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Γι’ αυτό, η διασφάλιση της ποιότητας και της γνησιότητας του προϊόντος δεν είναι μόνο επιστημονικό ή εμπορικό ζήτημα, αλλά και εθνική προτεραιότητα, σημείωσε.

Η πιστοποίηση ΠΟΠ συνοδεύεται από αυστηρές προδιαγραφές, που πρέπει να τηρούνται από όλους τους κρίκους της αλυσίδας – από τους παραγωγούς γάλακτος και τους τυροκόμους μέχρι τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Παρόλο που οι διοικητικοί έλεγχοι παρέχουν ένα πρώτο επίπεδο εποπτείας, δεν μπορούν να εγγυηθούν αδιαμφισβήτητα αποτελέσματα χωρίς τη συνδρομή χημικών αναλύσεων, τόνισε ο καθηγητής του ΤΕΠΑΚ.

Το πρόγραμμα ερευνά και άλλες πιθανές πρακτικές νοθείας πέραν της σκόνης γάλακτος – όπως η χρήση φυτικών ελαίων – και ενισχύει τη βεβαιότητα πως η διατήρηση της ποιότητας του Χαλλουμιού είναι συλλογική ευθύνη. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, όπως είπε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδήμας, έχουν συνειδητοποιήσει πως η επιτυχία του ΠΟΠ εγχειρήματος είναι μονόδρομος.

«Αν δεν προστατεύσουμε μόνοι μας το προϊόν μας, τότε είμαστε άξιοι της τύχης μας», δήλωσε με νόημα, καταλήγοντας πως στόχος είναι η ανάπτυξη μιας μεθοδολογίας ελέγχου που θα επιτρέπει την 100% διασφάλιση της αυθεντικότητας του χαλλουμιού.

Με δράσεις όπως η σημερινή, το ΤΕΠΑΚ επιβεβαιώνει τον ρόλο του ως πυλώνας αγροδιατροφικής καινοτομίας και διασφάλισης της ποιότητας στην Κύπρο. Η επόμενη μεγάλη φάση του project αναμένεται με ενδιαφέρον το προσεχές καλοκαίρι, με την εκπαίδευση της πρώτης ομάδας αξιολογητών.