Ο τελευταίος χρόνος είναι πολύ απαιτητικός για όλους μας. Ζούμε πρωτόγνωρες στιγμές μείωσης της ελευθερίας των επιλογών μας. Η αναστολή των μαθημάτων με φυσική παρουσία και η μεταφορά των διαλέξεων, εξετάσεων και οποιασδήποτε πανεπιστημιακής διάδρασης σε διαδικτυακή βάση, αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τους φοιτητές.

Στην ηλικιακή φάση της φοιτητικής ζωής, γίνεται μια μετάβαση από το στάδιο του εφήβου στο στάδιο της ενήλικης ζωής, όπου οι υποχρεώσεις, προτεραιότητές, και ανάγκες αλλάζουν. Πειραματιζόμαστε με τα όρια, με νέες εμπειρίες και δραστηριότητες, ρομαντικούς συντρόφους, φίλους, τρόπους επικοινωνίας και σύνδεσης και ανακαλύπτουμε πολλά από τα λάθη μας.

Η πανδημία περιόρισε κατά πολύ τη δυνατότητα εξερεύνησης και πειραματισμού. Λόγω των περιοριστικών μέτρων, τα ερεθίσματα είναι πολύ φτωχά για την ικανοποίηση της ενέργειας, των διαπροσωπικών αναγκών, της επιθυμίας για ανεξαρτητοποίηση των νεαρών φοιτητών, οι οποίοι αναμένουν τη φοιτητική εμπειρία διαφορετική από αυτό που βιώνουν τον τελευταίο χρόνο. Η έναρξη της φοίτησης στο πανεπιστήμιο είναι για αυτούς μια ευκαιρία να αναλάβουν πρωτοβουλίες, να ζήσουν μακριά από την οικογένειά τους, να διαχειριστούν χρόνο και χρήμα, να επιλέξουν φίλους, τί ώρα θα βγουν, τί ώρα θα κοιμηθούν, να μάθουν να είναι ανέμελοι αλλά και συνάμα υπεύθυνοι και μέσα από αυτές τις εμπειρίες να αποκτήσουν πολλά πλούσια μαθήματα ζωής.

Με την απουσία αυτής της εμπειρίας, πολλοί φοιτητές τείνουν να αισθάνονται παγιδευμένοι, στο να έχουν μειωμένο κοινωνικό υποστηρικτικό πλαίσιο, αφού δεν έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν νέα άτομα και να εμπλακούν σε καινούργιες δραστηριότητες της φοιτητικής ζωής, να συμμετέχουν σε διάφορες εκδηλώσεις και εκδρομές, να γίνουν μέλη φοιτητικών ομίλων, ακόμα και να αναζητήσουν φοιτητική εργασία στο πανεπιστήμιο και με αυτό τον τρόπο να αναπτύξουν τόσο δεξιότητες ανάληψης ευθυνών, εργασίας με ομάδα, αλλά και διαχείρισης χρηματικών πόρων. Επιπλέον, πολλές υπηρεσίες του Πανεπιστημίου δεν είναι άμεσα διαθέσιμες και λόγω της πανδημίας η δυνατότητα σε ένα φοιτητή να μιλήσει με κάποιο άτομο κατ’ιδίαν, για απορίες σχετικά με τις σπουδές, για συμβουλευτική, ή ακόμα για δρώμενα του τμήματός τους, είναι περιορισμένη.

Επιπρόσθετα, οι φοιτητές βιώνουν και μια τρομακτική αλλαγή στον τρόπο διδασκαλίας, ο οποίος πολλές φορές έρχεται χέρι με χέρι με αισθήματα απόγνωσης και απελπισίας, αφού δεν υπήρξε ο απαραίτητος χρόνος για την κατάλληλη προετοιμασία και προσαρμογή από τη δια ζώσης φοιτητική ζωή σε εξ’ολοκλήρου ηλεκτρονική. Έτσι οι φοιτητές καλούνται να μεταφέρουν τη μαθησιακή τους εμπειρία σε ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή, κάτι όμως που έρχεται με πολλά εμπόδια.

Σε περίπτωση συμβίωσης με άλλα άτομα, διάφορα ερεθίσματα μπορούν να αποσπάσουν την προσοχή. Χρειάζεται μεγαλύτερη κινητοποίηση εμπλοκής σε διαδικτυακά μαθήματα, αφού οι δια ζώσης διαλέξεις, δίνουν τη δυνατότητα στο φοιτητή να προετοιμαστεί κατάλληλα όσον αφορά θέμα χρόνου για να παραστεί στην αίθουσα. Οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να έχουν μόνο διαδικτυακές διαδράσεις, κάτι το οποίο μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα πλήξης και άνοιας, και απεπένδυσης προς τη μαθησιακή διαδικασία. Επίσης, συχνά οι φοιτητές αναφέρουν δυσκολία συγκέντρωσης και κατανόησης πληροφοριών ειδικά σε περίπλοκα μαθήματα. Με ποιο τρόπο θα μπορούσαμε ως περίγυρος να βοηθήσουμε; Καλό θα ήταν να μπούμε στη θέση των φοιτητών και να συμπονήσουμε τις πολλαπλές απώλειες που βιώνουν.

Στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, παρέχονται δωρεάν υπηρεσίες ψυχολογικής στήριξης στους ενεργούς φοιτητές από το Κέντρο Φοιτητικής Ανάπτυξης, το οποίο υποστηρίζει τη φοιτητική κοινότητα με όποιο δυνατό τρόπο από την αρχή της πανδημίας, με συμβουλευτικές ατομικές συναντήσεις σε διαδικτυακή βάση ή και με φυσική παρουσία, όπου είναι δυνατό. Παράλληλα, το Κέντρο Φοιτητικής Ανάπτυξης παρέχει άρθρα και βιντεοσκοπημένα σεμινάρια για τη διαχείριση ζητημάτων που αφορούν τον εγκλεισμό αλλά και πληθώρα μαθησιακών θεμάτων σε συνεργασία με άλλους εμπειρογνώμονες/οργανισμούς/ακαδημαϊκά ιδρύματα, και όπου κάποια από αυτά έγιναν υπό το πλαίσιο των δράσεων του Δικτύου Ενίσχυσης και Ανάπτυξης της Μάθησης.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, το τμήμα Νοσηλευτικής, υπό το συντονισμό της Δρος. Μαρίας Καρανικόλα, Αναπλ. Καθηγήτριας Νοσηλευτικής Ψυχικής Υγείας και της κας. Άννας Χατζηιωάννου, Νοσηλεύτριας Ψυχικής Υγείας-Ψυχοθεραπεύτριας, και σε συνεργασία με το Κέντρο Φοιτητικής Ανάπτυξης, επάνδρωσε τηλεφωνική γραμμή με έμπειρους επαγγελματίες ψυχικής υγείας για παροχή ψυχολογικής στήριξης και ενδυνάμωσης για την αυτό-διαχείριση των συναισθηματικών δυσκολιών κατά την πανδημία.

Μπορείτε να ακολουθείτε τις δράσεις του Κέντρου Φοιτητικής Ανάπτυξης στη σελίδα του στο Facebook: https://bit.ly/3f3wDcz να εγγραφείτε στο κανάλι στο Youtube: https://bit.ly/3hcOpwF ή να επικοινωνείτε ηλεκτρονικά στη διεύθυνση counseling@cut.ac.cy 

Πώς μπορούν λοιπόν οι φοιτητές να βγούν κερδισμένοι από αυτή τη δοκιμασία; Ο αναστοχασμός σημαντικών θεμάτων, όπως η αντίληψη του ‘ποιος είμαι’, των σχέσεων, των προτεραιοτήτων, των όσων βοηθούν στη διαχείριση των δυσκολιών τον τελευταίο χρόνο και η δημιουργία νέων ονείρων για τη μελλοντική ζωή είναι μια καλή αρχή για την ενστάλαξη ελπίδας.

Γεωργία Φράγκου/Κλινική Ψυχολόγος - Λειτουργός Συμβουλευτικής Κέντρου Φοιτητικής Ανάπτυξης ΤΕΠΑΚ/Τηλεφωνική επικοινωνία: 25002411/Ηλεκτρονική επικοινωνία: georgia.frangou@cut.ac.cy

Δείτε πιο κάτω τη συνέντευξη που παραχώρησε η κ. Φράγκου για αυτό το θέμα στον ALPHA Κύπρου και στην εκπομπή «ALPHA ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ» με τη δημοσιογράφο Κάτια Σάββα.