Της Αγγέλας Φραγκεσκίδου, Λειτουργού ΤΕΠΑΚ  

Με αφορμή την διάκριση της ταλαντούχας απόφοιτου μας Ευρυδίκης Παπαϊακώβου, με το βραβείο FAN Young European Talents, για την ταινία animation Poppy Flowers, η Λειτουργός της Σχολής Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του ΤΕΠΑΚ, Αγγέλα Φραγκεσκίδου, ζήτησε από την Ευρυδίκη να μοιραστεί μαζί μας την εμπειρία της, τα συναισθήματά της και τα μελλοντικά της όνειρα. 

Η σημαντική αυτή αναγνώριση, σε έναν από τους κορυφαίους θεσμούς του ευρωπαϊκού animation, αποτελεί όχι μόνο προσωπική επιτυχία της Ευριδίκης Παπαϊακώβου, αλλά και πηγή έμπνευσης για όλους μας. Η δημιουργικότητά της, η ευαισθησία με την οποία προσεγγίζει τις ανθρώπινες σχέσεις και η αφοσίωσή της στην τέχνη του animation την καθιστούν φωτεινό παράδειγμα για τη νέα γενιά καλλιτεχνών. 

1.      Τι σε ενέπνευσε να δημιουργήσεις την βραβευμένη πλέον ταινία Poppy Flowers; Ποια ήταν η αρχική σπίθα; 

Η ιδέα για το σενάριο προέκυψε απροσδόκητα κατά τη διάρκεια ενός εργαστηρίου με τον Ülo Pikkov, καταξιωμένο σκηνοθέτη από την Εσθονία. Στο εργαστήριο είχαμε την ευκαιρία να πειραματιστούμε με φιλμ 35mm. Όταν άρχισα να δουλεύω με το υλικό, με γοήτευσε η απτότητά του και η αίσθηση αφής που θύμιζε ξυλογραφία. Η κινηματογραφική ταινία χρησιμοποιείται συνήθως για να αποτυπώνει πολύτιμες στιγμές και μνήμες· όμως τα καρέ που μας δόθηκαν ήταν κενά. Αυτά τα κενά καρέ μετατράπηκαν σε παράθυρα του υποσυνείδητου, μέσα από τα οποία ήθελα να ανακαλέσω στιγμές και συναισθήματα του παρελθόντος.  

2.      Η ταινία σου εξετάζει τη σχέση μητέρας-κόρης με ευαισθησία και βάθος. Πώς επέλεξες να προσεγγίσεις αυτό το θέμα;  

Η ταινία εξερευνά τη δυναμική ανάμεσα σε γονέα και παιδί, που πολύ συχνά μπορεί να είναι λεπτή και περίπλοκη, καθώς είναι φυσικό να προκύπτουν διαφορετικές απόψεις και οπτικές. Ωστόσο, αυτή η δυναμική μπορεί να αφήσει στο παιδί αισθήματα αποξένωσης ή και απόρριψης· συναισθήματα που κουβαλά μαζί του, ενώ εξακολουθεί να αναζητά αποδοχή. Η μητέρα μου ήταν μια πολύ δυνατή προσωπικότητα και τη θαύμαζα βαθιά, αλλά μεγαλώνοντας οι απόψεις μας για τη ζωή άρχισαν να αποκλίνουν. Αυτό δημιούργησε ένα κενό ανάμεσά μας, και κατά κάποιο τρόπο η ταινία λειτούργησε για μένα σαν ένας τρόπος να επεξεργαστώ αυτές τις εντάσεις και να αναζητήσω συμφιλίωση. 

3.      Ποια ήταν η πιο απαιτητική στιγμή στην παραγωγή της ταινίας; Υπήρξε κάποιο τεχνικό ή θεματικό εμπόδιο που ξεπέρασες με καινοτόμο τρόπο; 

Θα έλεγα ότι το μεγαλύτερο τεχνικό εμπόδιο στη διαδικασία δημιουργίας της ταινίας ήταν να βρω έναν αποτελεσματικό τρόπο ώστε το animation να είναι όσο το δυνατόν πιο ομαλό. Δούλευα με ένα πολύ μικρό καρέ, περίπου 2 x 2,2 εκατοστά οπότε ήταν πολύ δύσκολο να ξαράξω το σχέδιο πάνω με ακρίβεια. Για να το διαχειριστώ αυτό, συνήθως προετοίμαζα ορισμένες από τις σκηνές ψηφιακά, ώστε να υπολογίσω με μεγαλύτερη ακρίβεια πόσα καρέ έπρεπε να χαράξω. Με αυτόν τον τρόπο απέφευγα τη σπατάλη φιλμ, ένα υλικό που είναι ήδη αρκετά δύσκολο να βρεθεί σήμερα, καθώς η παραγωγή του είναι πλέον περιορισμένη. 

4.      Τι σημαίνει για σένα το βραβείο FAN Young European Talents; Πως ένιωσες όταν ανακοινώθηκε το όνομά σου; 

Έμεινα έκπληκτη. Νιώθω ότι είναι ήδη αρκετά μεγάμη επιτυχία που η ταινία ταξιδεύει σε τόσα πολλά φεστιβάλ και δεν είχα καμία προσδοκία, αφού είναι και η πρώτη μου ταινία και ο ανταγωνισμός είναι αρκετά υψηλός στον τομέα του animation. 

5.      Πώς επηρέασε η εκπαιδευτική σου διαδρομή στο ΤΕΠΑΚ ή σε άλλα ακαδημαϊκά ιδρύματα στη δημιουργική σου πορεία; Υπήρξε κάποια διδασκαλία ή εμπειρία που θεωρείς καθοριστική; 

Από μικρή ηλικία ήξερα ότι ήθελα να κινηθώ προς τον δημιουργικό τομέα· γι’ αυτό επέλεξα να σπουδάσω Γραφιστική στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, όπου απέκτησα μια γερή βάση στο αντικείμενο - επάγγελμα που συνεχίζω να ασκώ τόσο στον εμπορικό όσο και στον καλλιτεχνικό χώρο. Η πρώτη σπίθα για το animation άναψε σε ένα από τα εργαστήρια του Νίκου Σύννου, όπου ήρθα σε επαφή για πρώτη φορά με το μέσο. Πιστεύω ότι οι σπουδές μου στο τμήμα με βοήθησαν να βρω την κατεύθυνσή μου, και είμαι πολύ ευγνώμων σε όλους τους καθηγητές μου για τις συμβουλές και την καθοδήγησή τους. 

6.      Τι θα ήθελες να αφυπνίσει ή να αγγίξει η ταινία στο κοινό; Ποιο είναι το συναίσθημα ή το μήνυμα που επιδιώκεις να μεταδοθεί; 

Η  ταινία είναι σκόπιμα αφαιρετική και όχι τόσο άμεση, γιατί ήθελα να αφήσω χώρο στο κοινό να την ερμηνεύσει μέσα από τις δικές του εμπειρίες. Ωστόσο, το βασικό συναίσθημα που θα ήθελα να αποτυπωθεί είναι η μετάβαση των παραδόσεων και η ελπίδα. 

7.      Τι επόμενο βήμα οραματίζεσαι; Έχεις νέα σχέδια στο μυαλό σου – ίσως άλλη ταινία, συνεργασία ή ενασχόληση με multimedia; 

Aπό την επόμενη χρονιά σκοπεύω να ξεκινήσω την ανάπτυξη του σεναρίου για την επόμενη ταινία μου. Θα ήθελα να δοκιμάσω να κάνω συμπαραγωγή ανάμεσα στην Κύπρο και την Εσθονία ή ίσως και Γαλλία, αν και είναι ακόμη πολύ νωρίς για να ξέρω πώς θα εξελιχθεί.  

8.      Τι συμβουλή θα έδινες σε νέους/ες δημιουργούς που βρίσκονται στην αρχή της πορείας τους στο animation; 

Η συμβουλή μου θα ήταν να ταξιδεύoυν όσο περισσότερο γίνεται σε φεστιβάλ κινηματογράφου και animation. Εκεί θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με άτομα του τομέα και να εμπνευστούν από τα έργα τόσο νέων όσο και καταξιωμένων δημιουργών. Θα προσκαλούσα τους νέους να επισκεφθούν το Countryside Animafest Cyprus, ένα πολύ ατμοσφαιρικό φεστιβάλ που πραγματοποιείται στο χωριό Σαλαμιού. 

Απο πρακτική άποψη θα έλεγα να προσεγγίζουν το animation μέσα από τον πειραματισμό  χωρίς να περιορίζονται από τις παραδοσιακές αντιλήψεις για το τι «πρέπει» να είναι το animation. 

9.  Υπάρχει κάποιο απόσπασμα ή στιγμή από τη δημιουργία της ταινίας που σε συγκίνησε έντονα ή σε ενέπνευσε βαθιά; 

Κατά τη διάρκεια της έρευνάς μου για το μεταπτυχιακό, που εξερευνούσε τη σχέση ανάμεσα στο animation και τη μνήμη, θυμήθηκα το ποίημα του Κ. Καβάφη Η Πόλις. Σε αυτό, ο ποιητής μιλά για την πόλη που σε ακολουθεί παντού· όσο μακριά κι αν ταξιδέψεις, όσες πόλεις κι αν διασχίσεις, θα κουβαλάς μαζί σου τα φαντάσματα και τις αναμνήσεις του παρελθόντος. Αυτές οι μνήμες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του ποιοι είμαστε. Ζώντας στο εξωτερικό, βρήκα στο ποίημα μια βαθιά αντήχηση, και αυτό έγινε ο καταλύτης για τη δουλειά μου. 

Τελειώνοντας, ευχαριστούμε ιδιαίτερα την Ευρυδίκη Παπαϊακώβου για τον χρόνο της και τις ωραίες εμπειρίες που μοιράστηκε μαζί μας. Η ιστορία και η επιτυχία της Ευρυδίκης, υπενθυμίζουν ότι το ταλέντο, όταν συνδυάζεται με σκληρή δουλειά και αφοσίωση, μπορεί να ξεπεράσει σύνορα και να βρει αναγνώριση σε διεθνές επίπεδο.  

Ως Σχολή Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, αισθανόμαστε περήφανοι για την πορεία της και ευχόμαστε οι διακρίσεις αυτές να αποτελέσουν μόνο την αρχή μιας λαμπρής δημιουργικής διαδρομής.