Το προφίλ υγείας του κυπριακού πληθυσμού, παραθέτοντας τα επικαιροποιημένα δεδομένα και τις τάσεις που επικρατούν στη χώρα, ανέλυσε ο Δρ. Κωνσταντίνος Μακρής, Αναπληρωτής Καθηγητής Περιβαλλοντικής Υγείας, του Διεθνούς Ινστιτούτου Κύπρου για την Περιβαλλοντική και Δημόσια Υγεία (CII) του ΤΕΠΑΚ, στο πλαίσιο της εκδήλωσης EU4HEALTH. Συγκεκριμένα, την τελευταία δεκαετία τα πέντε (5) πιο συχνά αίτια θανάτου στην Κύπρο παραμένουν τα ίδια και είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα (δηλ. η στεφανιαία νόσος και τα εγκεφαλικά επεισόδια), ο διαβήτης, ο καρκίνος του πνεύμονα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Σημαντικό να αναφερθεί πως δυστυχώς τα πέντε (5) πιο συχνά αίτια θανάτου εμφανίζουν αυξητική τάση συγκριτικά με δέκα χρόνια πριν. Παράλληλα, οι πιο συχνοί παράγοντες κινδύνου υγείας για τον κυπριακό πληθυσμό, δηλαδή το κάπνισμα, τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, η υψηλή αρτηριακή πίεση, οι κακές διατροφικές συνήθειες και o υψηλός δείκτης μάζας σώματος παραμένουν οι ίδιοι εδώ και 10 χρόνια και παρουσιάζουν μάλιστα αυξητική τάση στο ίδιο χρονικό διάστημα.

Σε μια άλλη σημαντική παράμετρο, ο Δρ. Μακρής υπέδειξε τη διαχρονικότητα των αυξημένων ποσοστών παιδικής παχυσαρκίας στην Κύπρο τα οποία τοποθετούν την Κύπρο στην κορυφή της Ευρωπαϊκής λίστας, σε μια ακόμη αρνητική πρωτιά. Όπως τόνισε ο Δρ. Μακρής, η παχυσαρκία αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών, όπως είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η υπέρταση, ο διαβήτης τύπου ΙΙ και ορισμένες μορφές καρκίνου. Στην περίπτωση των περιστατικών σακχαρώδη διαβήτη, υψηλά ποσοστά επιπολασμού διαβήτη παρατηρούνται σε άτομα άνω των 20 ετών στην Κύπρο (9.0%), στοιχεία που υπερβαίνουν κατά πολύ το ευρωπαϊκό μέσο ποσοστό επιπολασμού διαβήτη που είναι στο 6.3%.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσα στο 2020 η Κύπρος παρουσίασε την 5η μεγαλύτερη αύξηση στο ποσοστό νέων περιστατικών καρκίνου μεταξύ των 27 ευρωπαϊκών χωρών. Η ανάλυση των στοιχείων του Αρχείου Καρκίνου του Υπουργείου Υγείας δείχνουν σχεδόν 5,000 νέα περιστατικά το 2020. Παράλληλα, ανησυχητική είναι η σημαντική αύξηση στα περιστατικά καρκίνου του θυρεοειδή, του πνεύμονα, του προστάτη και του στήθους τα τελευταία 15 χρόνια στην Κύπρο.

Τα παγκόσμια επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι το 50% των νέων περιστατικών καρκίνου μπορούν να προληφθούν με πληθυσμιακά προγράμματα πρόληψης. Για το σκοπό αυτό απαιτούνται επικαιροποιημένα προγράμματα πρωτογενούς πρόληψης, όπως είναι η επιπλέον φορολογία στα προϊόντα καπνού και αλκοόλ, ο εμβολιασμός (HPV, ηπατίτιδα B,C), τα προγράμματα προώθησης της υγιεινής διατροφής και φυσικής άσκησης, αλλά και προγράμματα δευτερογενούς πρόληψης που περιλαμβάνουν προ-συμπτωματικούς ελέγχους σε ομάδες υψηλού ρίσκου (screening). Παράλληλα, είναι ξεκάθαρο πλέον ότι για τους καρκίνους που συνδέονται με περιβαλλοντικά κυρίως αίτια (πνεύμονας, μελάνωμα, HPV), το 85-100% των νέων περιστατικών μπορούν να αποφευχθούν με αλλαγή τρόπου ζωής. Στα αμέσως επόμενα χρόνια, διαφαίνεται πως ο καρκίνος - και όχι οι καρδιαγγειακές παθήσεις- θα αποτελεί την πιο συχνή αιτία θανάτου σε ηλικίες 35-70 ετών, σε χώρες υψηλού εισοδήματος, όπως είναι οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά όχι σε χώρες χαμηλότερου εισοδήματος.

Τέλος, ο Δρ. Μακρής σημείωσε πως στη βάση του ΓεΣΥ, απαιτείται η ανάδειξη του νέου στρατηγικού ρόλου του Υπουργείου Υγείας στην εφαρμογή σειράς προγραμμάτων πρόληψης, επιδημιολογικής επιτήρησης για σειρά νοσημάτων σε συνεργασία με αρμόδιους φορείς και πανεπιστήμια. Χρειάζεται η επικαιροποιημένη υιοθέτηση παρεμβατικών μέτρων και η συστηματική παρακολούθηση δεικτών πληθυσμιακής υγείας για να επιτηρείται αποτελεσματικά η εφαρμογή των στρατηγικών προγραμμάτων δημόσιας υγείας. Ως εκ τούτου, η πιστή εφαρμογή των άνωθεν στρατηγικών υγείας αναμένεται να εξοικονομήσει σημαντικά έσοδα για το Κράτος στον τομέα της υγείας και παράλληλα να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των πολιτών και να προάξει ουσιαστικά τη δημόσια υγεία του τόπου ως το υπέρτατο αγαθό.

ΕΚΔΗΛΩΣΗ EU4HEALTH

Πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 26 Μαρτίου 2021 η διαδικτυακή εκδήλωση για το νέο πρόγραμμα #EU4Health και το Ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης κατά του καρκίνου #EUCancerPlan, με ομιλίες από την Επίτροπο Υγείας κ. Στέλλα Κυριακίδου, τους ευρωβουλευτές κ. Γεώργιο Γεωργίου και κ. Λουκά Φουρλά, και τον Διευθυντή του ΠΑΣΥΚΑΦ κ. Νικόλαο Φιλίππου. Συντονίστρια της συζήτησης ήταν η κ. Γωγώ Αλεξανδρινού.

Διοργανωτές ήταν το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο μαζί με τον ΠΑΣΥΚΑΦ, το Διεθνές Ινστιτούτο Κύπρου για την Περιβαλλοντική και Δημόσια Υγεία του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) και το Κέντρο Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης – Europe Direct Λεμεσού.

Όλες οι ομιλίες της εκδήλωσης εδώ: https://www.facebook.com/CyprusInternationalInstituteHealth/videos/910440549769223

Διεθνές Ινστιτούτο Κύπρου για την Περιβαλλοντική και Δημόσια Υγεία του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου

Το Διεθνές Ινστιτούτο Κύπρου για την Περιβαλλοντική και Δημόσια Υγεία (CII, ή το Ινστιτούτο) ιδρύθηκε το 2004 και λειτουργεί στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου από το 2009 στη βάση σχετικής συμφωνίας μεταξύ της Κυπριακής Κυβέρνησης, του ΤΕΠΑΚ και του Harvard T.H. Chan School of Public Health. Το Ινστιτούτο πλέον πορεύεται αυτόνομα χτίζοντας πάνω στη τεχνογνωσία και εμπειρία που αποκτήθηκε από τη 10-ετή και πλέον συμφωνία με το Harvard T.H. Chan School of Public Health. Το Ινστιτούτο αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα ιδρύματα στην Κύπρο που ασχολείται αποκλειστικά με ακαδημαϊκά θέματα δημόσιας και περιβαλλοντικής υγείας. Πλέον, επιδεικνύει τη >15‐ετή παρουσία του στα ακαδημαϊκά και ερευνητικά δρώμενα της Κύπρου, μέσω της προσφοράς επιτυχημένων μεταπτυχιακών και διδακτορικών προγραμμάτων, όπως το μεταπτυχιακό στη Δημόσια Υγεία, τη διενέργεια πληθυσμιακών μελετών δημόσιας υγείας, αλλά και την εκτεταμένη επιστημονική συνεργασία με το Harvard T.H. Chan School of Public Health και άλλους ευρωπαϊκούς και κυπριακούς φορείς.

Πληροφορίες για την εκδήλωση: +357-25002398 / ciieph@cut.ac.cy