Το άρθρο της ερευνητικής ομάδας του Τμήματος Επικοινωνίας και Σπουδών Διαδικτύου του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) με τίτλο «Assessing the importance of key terms in UN SDGs through Citizens Labs», βραβεύτηκε ως το καλύτερο άρθρο στην κατηγορία «Best Student Paper Award» στο διεθνές συνέδριο «IEEE’s Cyber Science Congress 2023», το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Άμπου Ντάμπι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, μεταξύ 14 και 17 Νοεμβρίου 2023.

Η έρευνα και η συγγραφή του επιστημονικού άρθρου που στόχο είχαν την αξιολόγηση της σημασίας  των βασικών όρων αναφορικά με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ μέσω των Εργαστηρίων των Πολιτών (Citizen Labs), έγιναν στο πλαίσιο του πρότζεκτ SwafS (Science with and for Society - Επιστήμη με την κοινωνία, και για την κοινωνία) και του «EUt+ EXTRAS: European University of Technology - Experimentation to Transform Research Activities and Steering».

Τα προγράμματα SwafS επιδιώκουν να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ επιστήμης και κοινωνίας, με έμφαση στη συνεργασία, την κοινωνική ευαισθητοποίηση και ευθύνη. Η ερευνητική ομάδα προσέγγισε αυτή την προσπάθεια μέσω της διοργάνωσης «Εργαστηρίων των Πολιτών», τα οποία αναφέρονται σε χώρους συνεργασίας, όπου οι πολίτες συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες και συζητήσεις για διάφορα θέματα (π.χ. δημόσια πολιτική, περιβάλλον κλπ).

Σκοπός των Citizen Labs είναι να ενσωματώσουν τους πολίτες στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, αξιοποιώντας τις απόψεις και παρατηρήσεις τους, για την αντιμετώπιση και επίλυση προβλημάτων με απώτερο στόχο τη διαμόρφωση πολιτικών μέσω πιο συμπεριληπτικών και δημοκρατικών διαδικασιών.

Η μελέτη της ερευνητικής ομάδας του Τμήματος Επικοινωνίας και Σπουδών Διαδικτύου είχε ως σκοπό την αξιοποίηση αυτής της δυναμικής που προκύπτει από την αλληλεπίδραση μιας ομάδας πολιτών ούτως ώστε να κατανοηθεί ο τρόπος που οι πολίτες αντιλαμβάνονται τις θεματικές των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης που έθεσε ο ΟΗΕ.

Οι 16 στόχοι-θεματικές με τις οποίες ασχολήθηκε η έρευνα και που αποτελούν το μονοπάτι που θα οδηγήσει σε έναν κόσμο πιο δίκαιο, ειρηνικό, με ευημερία, και σε ένα υγιή πλανήτη, είναι οι εξής: 1.Μηδενική φτώχεια 2.Μηδενική πείνα, 3.Καλή υγεία και ευημερία, 4.Ποιοτική εκπαίδευση 5.Ισότητα των φύλων 6.Καθαρό νερό και αποχέτευση 7.Φθηνή και καθαρή ενέργεια 8.Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη 9.Βιομηχανία, καινοτομία και υποδομές 10.Λιγότερες ανισότητες 11.Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες 12.Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή 13.Δράση για το κλίμα 14.Ζωή στο νερό 15.Ζωή στη στεριά 16. Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί.

Στο Citizen Lab που διοργάνωσε η ερευνητική ομάδα του ΤΕΠΑΚ συμμετείχαν μέλη του διοικητικού και ακαδημαϊκού προσωπικού καθώς επίσης ερευνητές/τριες του Πανεπιστημίου.  Στα άτομα αυτά δόθηκαν λίστες με τις λέξεις-κλειδιά για κάθε στόχο, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τον χάρτη που δημιούργησε το Πανεπιστήμιο για τους στόχους αυτούς (CUT SDG Keyword Mapping).

Έπειτα, κλήθηκαν μέσω ενός διαδραστικού εργαλείου παρουσίασης, του Mentimeter, να επιλέξουν ποιες από τις λέξεις-κλειδιά είναι για αυτούς πιο σημαντικές, στο πλαίσιο κάθε θεματικής/στόχου. Χρησιμοποιώντας τα smartphones τους μπορούσαν να εισάγουν τις λέξεις που επέλεγαν κάθε φορά. Παράλληλα, παρακολούθησαν ζωντανά το Wordcloud που δημιουργούνταν από τις απαντήσεις των υπόλοιπων παρευρισκομένων.

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν μια κοινή κατανόηση των στόχων ανάμεσα στους/στις συμμετέχοντες/ουσες. Η πλειοψηφία έδειξε να συμφωνεί ως προς το ποιες λέξεις θεωρεί πιο σχετικές για κάθε στόχο, και να επιλέγει κυρίως όρους με δύο λέξεις (π.χ. Poor countries, public health), παρά πιο απλοϊκούς, ή πιο σύνθετους και εξειδικευμένους όρους.

Σημαντικό εύρημα αποτελεί το γεγονός πως στον στόχο 16, με τίτλο “Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί”, κυριότερος όρος με βάση την επιλογή των συμμετεχόντων/ουσών, αναδείχθηκε η “Διαφθορά’’. Αυτό δημιουργεί ερωτήματα, κατά πόσο θα πρόκυπτε  το ίδιο αποτέλεσμα για τον συγκεκριμένο στόχο, εάν η ίδια έρευνα διεξαγόταν σε κάποια άλλη χώρα αντί για την Κύπρο και με διαφορετικό κοινό.

Για τον λόγο αυτό, η ερευνητική ομάδα βρίσκεται στη διαδικασία συνέχισης και επανάληψης της έρευνας, προκειμένου να καταλήξει σε περισσότερα και πιο αξιόπιστα συμπεράσματα σχετικά με το πώς το διαφορετικό κοινωνικό, πολιτισμικό και επαγγελματικό υπόβαθρο μπορεί να επηρεάσει την αντίληψη κάποιου για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Τα μέλη της ερευνητικής ομάδας και οι συγγραφείς του άρθρου είναι ο Καθηγητής Νικόλας Τσαπατσούλης, ο Επίκουρος Καθηγητής Κωνσταντίνος Τζιούβας και οι ερευνητικοί συνεργάτες  Έμιλυ Κουζαρίδη και Χάρης Παρταουρίδης.